Rượu và Não bộ: Tổng quan (Vietnamese)

image of the brain — Hình ảnh cơ căng khuếch tán (Diffusion tensor imaging, DTI) của các rãnh sợi trong não bộ của một người đàn ông 58 tuổi mắc chứng rối loạn sử dụng rượu. DTI lập bản đồ các con đường chất trắng trong một bộ não sống.
Hình ảnh do Adolf Pfefferbaum, MD, Ph.D., và Edith V. Sullivan, Ph.D. cung cấp.

Rượu cản trở các tuyến giao tiếp của não bộ và có thể ảnh hưởng đến hình dáng và hoạt động của não bộ. Rượu khiến các vùng não bộ kiểm soát khả năng giữ thăng bằng, trí nhớ, lời nói và khả năng phán đoán khó thực hiện chức năng của chúng hơn, dẫn đến khả năng bị thương và các kết quả tiêu cực khác cao hơn. Uống nhiều rượu trong thời gian dài gây ra những thay đổi trong tế bào thần kinh, chẳng hạn như giảm kích thước của tế bào. Dưới đây là một số chủ đề chính liên quan đến rượu và não bộ.

Não bộ của người vị thành niên

Não bộ của người tuổi vị thành niên dễ bị ảnh hưởng tiêu cực do rượu hơn não người lớn. Lạm dụng rượu trong thời niên thiếu có thể làm thay đổi sự phát triển của não bộ, có khả năng dẫn đến những thay đổi lâu dài về cấu trúc và chức năng của não bộ.

Mất trí nhớ do nghiện rượu

Lạm dụng rượu có thể gây ra mất trí nhớ do rượu. Mất trí nhớ là khoảng trống trong trí nhớ của một người về các sự kiện xảy ra trong khi họ say. Những khoảng trống này xảy ra khi một người uống lượng rượu nhiều đến mức tạm thời ngăn cản việc chuyển ký ức từ lưu trữ ngắn hạn sang lưu trữ dài hạn – được gọi là hợp nhất trí nhớ – trong vùng não được gọi là vùng hải mã.

Quá liều rượu

Tiếp tục uống rượu bất chấp các dấu hiệu rõ ràng của sự suy giảm đáng kể như vậy có thể dẫn đến quá liều rượu. Quá liều rượu xảy ra khi có quá nhiều rượu trong máu đến mức các vùng não kiểm soát các chức năng hỗ trợ sinh tồn cơ bản – chẳng hạn như hô hấp, nhịp tim và kiểm soát nhiệt độ – bắt đầu Các triệu chứng của quá liều rượu bao gồm rối loạn tâm thần, khó duy trì tỉnh táo, nôn ói, co giật, khó thở, nhịp tim chậm, da lạnh và ẩm ướt, phản xạ kém chẳng hạn như không có phản xạ hầu họng (giúp tránh ngạt thở) và nhiệt độ cơ thể rất thấp. Quá liều rượu có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.

Rối loạn sử dụng rượu

Khi cá nhân tiếp tục uống rượu theo thời gian, những thay đổi dần dần có thể xảy ra trong cấu trúc và chức năng não của họ. Những thay đổi này có thể làm tổn hại đến chức năng của não bộ và thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ sử dụng không thường xuyên, có kiểm soát sang việc lạm dụng mãn tính, điều này có thể khó kiểm soát và dẫn đến rối loạn sử dụng rượu (alcohol use disorder, AUD). Những người có AUD từ trung bình đến nặng có thể rơi vào vòng nghiện rượu. Mức độ khả năng não trở lại bình thường sau khi tỉnh táo trong thời gian dài vẫn chưa được biết đến đầy đủ, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ít nhất một số thay đổi não do AUD gây ra – và những thay đổi trong suy nghĩ, cảm giác và hành vi đi kèm – có thể cải thiện và có thể đảo ngược sau nhiều tháng kiêng uống rượu. (Chi tiết hơn về khoa học thần kinh AUD được cung cấp trong phần Khoa học thần kinh: Não bộ trong nghiện rượu và phục hồi của Nguồn lực cốt lõi về rượu của chuyên gia chăm sóc sức khỏe.)

Tiếp xúc với rượu trước khi sinh

Tiếp xúc với rượu trước khi sinh có thể gây tổn thương não bộ, dẫn đến một loạt các vấn đề về phát triển, nhận thức và hành vi, có thể xuất hiện bất cứ lúc nào trong thời thơ ấu. Rượu có thể làm gián đoạn sự phát triển của thai nhi ở bất kỳ giai đoạn nào trong thai kỳ – kể cả ở giai đoạn sớm nhất và trước khi người phụ nữ biết mình có thai.