Image

الکل مسیرهای ارتباطی مغز را مختل می‌کند و ممکن است بر ظاهر و عملکرد مغز تاثیر بگذارد. الکل کارکرد نواحی مغزی مربوط به کنترل تعادل، حافظه، گفتار و قضاوت را مختل می‌کند و احتمال بروز آسیب و پیامدهای ناخوشایند را افزایش می‌دهد. مصرف زیاد و طولانی مدت الکل سبب ایجاد تغییراتی در نورون‌ها، مثلاً تغییر اندازه آنها، می‌شود. در ادامه چندین موضوع کلیدی مربوط به الکل و مغز مطرح شده است.

مغز یک نوجوان 

مغز نوجوانان در مقایسه با مغز بزرگسالان در برابر آثار منفی الکل آسیب‌پذیرتر است. سوء‌مصرف الکل در دوره نوجوانی ممکن است روند رشد مغز را تغییر دهد و احتمالاً به بروز تغییرات طولانی مدت در ساختار و عملکرد مغز منجر شود.

فراموشی مقطعی ناشی از الکل

سوء‌مصرف الکل ممکن است سبب فراموشی مقطعی شود. منظور از فراموشی مقطعی بروز اختلال در روند یادآوری رویدادهایی است که در مدت مستی فرد رخ داده است. این اختلال در صورتی رخ می‌دهد که میزان مصرف الکل چنان بالا باشد که مسیر انتقال خاطرات از حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت -اصطلاحاً یکپارچه‌سازی حافظه- در ناحیه هیپوکامپوس مغز موقتاً مسدود شود.

مصرف بیش از حد (اوِردوز) الکل

تداوم مصرف الکل، با وجود بروز نشانه‌های آشکار اختلالات جدی، ممکن است باعث اختلال مصرف بیش از حد الکل شود. مصرف بیش از حد الکل در صورتی رخ می‌دهد که میزان الکل در خون چنان بالا باشد که نواحی مغزی کنترل‌کننده عملکردهای حیاتی مانند تنفس، سرعت تپش قلب و دمای بدن از کار بیفتد. از نشانه‌های مصرف بیش از حد الکل می‌توان به آشفتگی روانی، دشواری حفظ هشیاری، استفراغ، تشنج، تنگی‌نفس، کاهش سرعت تپش قلب، سردی پوست، کُندی واکنش‌های طبیعی (مانند مختل شدن واکنش عق زدن که از خفگی جلوگیری می‌کند) و کاهش شدید دمای بدن اشاره کرد. مصرف بیش از حد الکل ممکن است سبب بروز آسیب مغزی دائم یا حتی مرگ شود.

اختلال مصرف الکل

مصرف طولانی مدت الکل ممکن است سبب بروز تغییرات پیش‌رونده در ساختار و عملکرد مغز شود. این تغییرات ممکن است کارکرد مغز را مختل کند و روند مصرف الکل را از حالت کنترل‌شده و گهگاهی به سوء‌مصرف مزمن تغییر دهد که احتمالاً مهارناپذیر و منجر به اختلال مصرف الکل (AUD) خواهد شد. افراد دچار AUD متوسط تا شدید ممکن است وارد چرخه اعتیاد به الکل شوند. درباره توانایی مغز برای بازگشت به حالت عادی پس از هشیاری طولانی مدت اطلاعات کاملی وجود ندارد، ولی نتایج پژوهش‌های روزافزون نشان می‌دهد که حداقل برخی تغییرات مغزی ناشی از AUD -و تغییرات مربوط به تفکر، احساسات و رفتارهای همراه آنها- پس از گذشت چند ماه پرهیز از مصرف الکل ممکن است بهبود یابد و احتمالاً خنثی شود. (اطلاعات بیشتر درباره عصب‌شناسی AUD در نشریه Neuroscience: The Brain in Addiction and Recovery بخش The Healthcare Professional’s Core Resource on Alcohol ارائه شده است).

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مباحث الکل و سلامت مغز، به صفحه مربوط به موضوع الکل و مغز مراجعه کنید.